Weer tijd om stil te staan bij je persoonlijke ontwikkeling

Bij Insights pleiten we voor continue feedback. Toch houden veel bedrijven vast aan het jaarlijks functioneringsgesprek. En daar is het nu weer de tijd voor, meldt de Volkskrant. Van medewerkers worden verfrissende ideeën verwacht over hun persoonlijk ontwikkeltraject. Maar hoe weet je waar je heen wilt? En als dat gesprek met je leidinggevende toch moet plaatsvinden, hoe haal je er dan het maximale uit?

Het functionerings- of ontwikkelgesprek aan het einde van het jaar staat voor een groot deel in het teken van jezelf blijven ontplooien en nieuwe doelen stellen voor de komende tijd. Maar is dat nou echt nodig? Volkskrant-columnist Jacq. Veldman schreef eerder dat ze het hele proces maar gedoe vindt: ‘Ik zeg het niet gauw, maar je kunt nog beter een menstruatiecyclus hebben dan een personeelsevaluatiecyclus. Je zou zeggen dat het al heel wat is dat je elke dag weer komt opdagen. Nope. Het is de bedoeling dat je elk half jaar aantoonbaar nóg beter bent geworden. Terwijl: kun je het dan nóg beter doen dan je het nu al doet?’

Haalbare doelen stellen maakt gelukkig

Toch valt er wel wat voor te zeggen om regelmatig na te denken over hoe je presteert en hoe je verder komt in het leven. Doelen stellen zorgt namelijk voor meer werkgeluk, bleek begin dit jaar uit onderzoek van de Universiteit van Basel. De wetenschappers onderzochten hoe persoonlijke en werkgerelateerde doelen iemands geluk beïnvloeden door 973 respondenten te ondervragen. En hen na 2 en 4 jaar nog eens te spreken. Conclusie: mensen die doelen stellen waarvan ze dénken dat ze haalbaar zijn, ervaren in de jaren daarop meer mentaal en emotioneel geluk. Het geluksgevoel komt door het maken van de plannen zelf, dat geeft mensen volgens de onderzoekers een gevoel van controle.

‘Mensen die doelen stellen waarvan ze dénken dat ze haalbaar zijn, ervaren in de jaren daarop meer mentaal en emotioneel geluk.’

Persoonlijk leiderschap

‘Weten welke richting je op wil in je werk is belangrijk, omdat je zo de regie hebt over je eigen loopbaan’, beaamt Carolina Pruis. Ze schreef het boek Happy in je werk en geeft trainingen onder de ambitieuze noemer Design your career. ‘Wacht niet af wat je werkgever voor je in petto heeft of wat voor vacatures er toevallig voorbij komen.’

1. Zorg dat je weet wie je bent en wat je kunt

Doorgroeien, promotie maken, bepaalde vaardigheden verbeteren of misschien wel een heel andere richting op gaan: het functioneringsgesprek is een goed moment om plannen te maken en doelen op te stellen. Maar ja, hoe kom je erachter wat je wilt? Pruis, die als interim-directeur bij bedrijven als NBD Biblion, Aldipress en Voetbal International zelf honderden functioneringsgesprekken voerde met werknemers, schat dat 70 procent van de mensen het lastig vindt om na te denken over de toekomst. ‘Dat komt doordat veel mensen zichzelf niet goed kennen.’ Zorg dat je weet wie je bent en wat je kunt, daaruit vloeit dan vanzelf het antwoord op de vraag: ‘wat wil je?’, zo stelt ze.

2. Vraag collega’s en vrienden om feedback

Als tip geeft ze om collega’s en vrienden om feedback te vragen: vraag of zij 3 dingen willen noemen waar jij goed in bent, inclusief voorbeelden. Anderen kennen je vaak beter dan jij jezelf. Een andere manier om erachter te komen waar je gelukkig van wordt in je werk is om een paar weken een dagboek bij te houden. Schrijf die weken 7 dagen per week al je activiteiten op en noteer ook hoeveel energie je ergens van krijgt, of je in een flow raakt of dat je het juist een vervelende klus vindt. Pruis: ‘Als je dit analyseert, zie je al snel een patroon en kom je er achter wat je eigenlijk het liefste doet.’

3. Bedenk waar je naartoe wilt en wat je wilt leren om daar te komen

Moet je voor je het functioneringsgesprek ingaat volledig voor je zien waar je over een jaar wil staan? Pruis: ‘Je moet wel weten welke richting je op wil. Mijn ervaring is dat dingen toch altijd anders gaan dan je van tevoren had bedacht. Ik vind een richting daarom belangrijker dan een einddoel. Verlies je ook niet in de waan van de dag of het jaar, maar probeer te bedenken waar je over een paar jaar zou willen staan en wat je de komende jaren graag zou leren om daar te komen. Zo voorkom je dat je geen kansen uitsluit.’

4. Verkoop jezelf en je plannen

En als je eenmaal weet wat je wil, hoe breng je die doelen dan het beste ter tafel? Door niet alleen te zeggen wat je wil, maar ook meteen mee te delen wat je baas en het bedrijf eraan hebben, zegt Pruis. ‘Verkoop jezelf en je plannen.’ Wie weet wat-ie wil, hoeft overigens niet te wachten tot het officiële moment om het onderwerp aan te kaarten. Voorstellen voor de toekomst kunnen prima tijdens dagelijkse werkzaamheden.

5. Zet in op je sterke punten

Carolina Pruis gelooft heel erg dat als je wilt groeien, je moet inzetten op je sterke punten. ‘Zo’n functioneringsgesprek gaat al snel over verbeterpunten, maar met een gesprek over hoe je van zwakke punten middelmatige maakt, schiet je weinig op en je werkgever ook niet’, zegt ze. ‘Je kunt beter bespreken hoe je je sterke punten zo goed en veel mogelijk kunt inzetten en hoe je voorkomt dat je werk doet waarin een groot beroep wordt gedaan op je zwakke punten. Zo kun je misschien je takenpakket aanpassen of taken delegeren naar een collega die er juist wel heel goed in is.’

6. Laat zien wat je hebt geleerd van de dingen die niet zo goed gingen

Verder is het verstandig om ter voorbereiding op het functioneringsgesprek na te denken over hoe het afgelopen jaar is gegaan. Een lijstje van je successen is altijd handig om bij de hand te hebben. Ook nadenken over de dingen die niet zo goed gingen, is slim. Pruis: ‘Het is een enorme blijk van zelfkennis en kracht als je kunt laten zien wat je daarvan hebt opgestoken.’

Beter weten wat je wilt met Insights

Carolina Pruis schat dat 70 procent van de mensen het lastig vindt om na te denken over de toekomst. De reden: ze kennen zichzelf niet goed. Insights helpt organisaties om het zelfinzicht van hun mensen te verbeteren. Als mensen weten wat hun kwaliteiten en valkuilen zijn, wat hen drijft en energie of juist stress geeft, kunnen ze gefocust aan de slag met hun persoonlijke ontwikkeling. En daar wordt ook de organisatie beter van.