09 mei 2025
Behalve vader en dochter zijn Freek en Laury Peters allebei organisatiepsycholoog en Insights-practitioner. Freek is bestuursadviseur bij De Galan Groep en als hoogleraar Contextueel leiderschap verbonden aan Tilburg University. Met Insights werkt hij al meer dan twintig jaar. Laury werkt als trainer en (team)coach bij Ardis Organisatieontwikkeling en is nog maar een jaar geleden geaccrediteerd. Hoe kijken deze twee practitioners uit verschillende generaties naar hun vak? Waarin verschillen ze en waarin lijken ze op elkaar? En wat hebben ze vooral van elkaar geleerd? Een interview met twee ‘opgewekte workaholics’.
Jullie werken allebei met Insights. Hoe is dat zo gekomen?
Freek: ‘Ik werd in 2004 op Insights gewezen door een vakgenoot. Ik werkte toen als organisatieadviseur bij De Galan Groep en hield me daar vooral bezig met leiderschapsontwikkeling en teamontwikkeling van met name leiderschapsteams. Daarbij gebruikte ik verschillende tools, zoals de teamrollen van Belbin, maar ik was nog wel op zoek naar een instrument dat mensen inzicht in hun persoonlijkheid gaf. De instrumenten die ik kende, waren of heel oppervlakkig of juist zo wetenschappelijk dat ze voor de mensen waar het om ging nauwelijks te begrijpen waren. Insights Discovery vond ik er goed uitzien, en over mijn profiel en terugkoppeling was ik vervolgens zo enthousiast dat ik me in Schotland heb laten accrediteren. Ik was echt onder de indruk van de kwaliteit en toegankelijkheid van het systeem en ben het veel gaan gebruiken. Laury en haar zus studeerden toen allebei psychologie, dus het ging er aan de keukentafel regelmatig over.’
Laury: ‘Ik was ook proefpersoon; ik heb menig profiel teruggekoppeld gekregen. Dus ja, ik kreeg het van huis uit mee, maar het heeft heel wat jaren geduurd voordat ik me er echt in ging verdiepen. Niet omdat ik het niet interessant vond, maar omdat de organisaties waar ik voor werkte niet met Insights werkten. Een jaar geleden ben ik bij Ardis aan de slag gegaan, en daar maken ze veel gebruik van Insights. Ik zet het nu zelf veel in bij teams; het is een mooie aanvulling op alles wat ik eerder heb geleerd. Ik vind Insights Discovery vooral handig om verschillen te bespreken en gedoe in teams te normaliseren. Om met een team te onderzoeken: hoe kunnen we er ondanks die verschillen voor zorgen dat we een verbindende samenwerking houden en elkaar aanvullen?’
Hoe is jullie vak in de loop der jaren veranderd?
Freek: ‘Wat voor leiders en teams geldt, geldt ook voor ons en voor ons vak: we moeten mee veranderen met de veranderende wereld. En die wereld is een stuk complexer geworden. In ons huidige werk is het begrip complexiteit heel belangrijk; in 2004 ging het daar helemaal niet over. Ook wat effectief leiderschap is, is sterk veranderd. Vroeger was je als leider ‘de baas’, nu maak je deel uit van een groep mensen die samen iets voor elkaar te boksen heeft. Wat niet is veranderd, maar wel versterkt, is het belang van de kwaliteit van de sociale relatie. Voorheen kwam je met flink wat vakkennis en een stevig ego een heel eind. Vandaag de dag moet je als leider gericht zijn op verbinding en de vitaliteit van het samenspel. En inzicht hebben in je gedragspatronen en de effecten van je gedrag op de ander. Veel leidinggevenden en managementteams zijn zich daar nu ook heel erg van bewust, waar ze het vroeger vaak ‘softe onzin’ vonden.’
Laury: ‘Wat ik een interessante verandering vind, is dat we nu veel meer systemisch naar gedoe in teams kijken. Toen ik in 2015 aan het werk ging als psycholoog, waren we meer op het individu en op persoonlijke ontwikkeling gericht. Ik denk dat een systemische kijk helpt om beter met die complexiteit om te gaan: Hoe kunnen we voortgang maken door systeemwetten te doorbreken? Ook is psychologische veiligheid tegenwoordig veel meer een thema.’
Met de komst van AI gaat het nu veel over de ontwikkeling van human skills. Hoe zien jullie de toekomst: wordt het vak van trainer belangrijker dan dat van coach?
Laury: ‘Ik merk dat teams juist veel behoefte hebben om naar de emotionele kant van teamwork te kijken: hoe ga je met emoties om, met morele dilemma’s, met de onderstroom? Bij Ardis krijgen we alleen maar meer aanvragen voor (team)coaching. Dus ik denk eerder het tegenovergestelde: dat het vak van coach belangrijker wordt. Hoe zie jij dat, pap?’
Freek: ‘Ik ben het met je eens. Ik denk dat zelfinzicht, inzicht in de effecten van je gedrag en het vermogen om samen goed met verandering en complexiteit om te kunnen gaan, niet alleen belangrijker zijn geworden, maar ook belangrijk zullen blijven. En dat organisaties dat ook steviger gaan aanpakken, want we leven in turbulente tijden, en dat gaat niet veranderen.’
Laury: ‘Ik ben wel benieuwd wat AI met ons vak gaat doen. Bij Ardis hebben we het er regelmatig over: Wat kan AI vervangen en wat is onze toegevoegde waarde? Voor training kun je AI prima inzetten. Zo onderzoeken wij bijvoorbeeld de mogelijkheid om mensen na een face-to-facetraining thuis met AI te laten oefenen. Maar mensen leren om beter met emoties en complexiteit om te gaan: dat zie ik AI nog niet zo snel doen.’
Freek: ‘Technologie kan eenvoudige taken van ons overnemen, wat ons de mogelijkheid biedt juist méér toegevoegde waarde te leveren. Dus op het gebied van training zie ik zeker mogelijkheden. Met coaching weet ik het niet. Ik zou zelf niet graag een coachingsgesprek met een computer voeren, maar ik ben van een andere generatie. Hoe zou jij dat vinden, Laury?’
Laury: ‘AI zou wel héél goed moeten worden om persoonlijk contact te kunnen vervangen. Tijdens corona zagen we dat dat echt een behoefte is van mensen; er werd volop geklaagd over het gebrek aan verbinding en oogcontact. De vraag die wij ons stellen is: hoe kun je een win-win creëren? Bij trainingen is het altijd de vraag hoe je ervoor zorgt dat mensen het geleerde vasthouden. Na afloop oefenen met AI kan daarvoor een oplossing zijn.’
Over generaties gesproken: Is generatiemanagement een thema bij de organisaties waar jullie komen?
Laury: ‘Het begint een thema te worden. Dan gaat het er vooral over dat oudere en jongere generaties anders denken over het evenwicht tussen werk en privé. En dat jongere medewerkers meer bezig zijn met morele thema's. Daar kijken we nu wel naar: Heeft dat invloed op teams en organisaties?’
Freek: ‘Ik vind dat het thema generaties commercieel enorm gehyped wordt; het scoort natuurlijk. We hebben te maken met veranderende maatschappelijke ideeën en nieuwe manieren van werken, dus het is heel belangrijk om goed om te gaan met diversiteit en met de complexiteit die diversiteit met zich meebrengt. Hoe maak je bijvoorbeeld verbinding met mensen die over bepaalde dingen heel anders denken dan jij? Maar ik vind het veel te simplistisch om de verschillen tussen mensen te verklaren met hun geboortedatum. Diversiteit gaat zoveel verder en dieper.’
Laury: ‘Dat ben ik met je eens; ik denk niet dat generatie een hele grote rol speelt. Hoe zit dat eigenlijk bij ons, pap? Ik heb zelf het idee dat we niet zoveel verschillen in hoe we over dingen denken. Nu liggen onze karakters ook wel dicht bij elkaar.’
Verschillen jullie ook niet in hoe jullie over die werk-privébalans denken?
Freek: ‘Laury zit in een heel andere levensfase; die heeft kleine kinderen. Maar verder zitten we inderdaad behoorlijk op één lijn.’
Laury: ‘Als het om werk-privébalans gaat, is er denk ik toch wel een verschil tussen ons. Jij werkte vroeger veel over en vond het heel normaal om ook in het weekend nog wat te werken. Ik merk dat mensen om mij heen dat steeds minder normaal vinden. Ik vind werk heel erg leuk, maar leven vind ik belangrijker. Maar daar heeft mijn levensfase zeker ook invloed op.’
Freek: ‘Ik ben een opgewekte workaholic, en daar ben ik blij om, want ik vind mijn werk nog steeds heel erg leuk.’
Laury: ‘Dat ben ik ook, maar dan in een iets mildere vorm.’
Werken jullie ook wel eens samen?
Freek: ‘We hebben één keer samengewerkt. Toen gaf ik een leiderschapsleergang op Gran Canaria en viel er een Nederlandse docent uit. Laury was er toevallig ook – hoogzwanger van haar eerste kind, en zij is toen spontaan ingesprongen. Dat was best spannend, maar het ging heel goed en vloeiend. Verder hebben we weinig echt samen gedaan. Laury heeft ook nooit willen werken waar ik werkte; dat vind ik over het algemeen ook niet verstandig. Maar in hetzelfde vak zitten en daar met elkaar over kunnen sparren is wél heel leuk. We nemen ons vak allebei heel serieus; we doen belangrijke dingen voor mensen en dat willen we goed doen. Daar heb ik Laury ook altijd in ondersteund: Ga de complexiteit maar aan; daar leer je van.’
Laury: ‘We hebben inderdaad, bewust of onbewust, nooit veel samengewerkt. Maar we waren wel steeds vanaf de zijlijn betrokken bij elkaars werk. Mijn vader was altijd mijn sparringpartner. Andersom heb ik hem wel eens met teamvragen geholpen, omdat ik wat meer met teams werk dan hij.’
Wat is het belangrijkste dat je van je vader hebt geleerd, Laury?
Laury: ‘Mijn vader is een optimist en heeft veel veerkracht. Ik heb van hem geleerd om met tegenslagen om te gaan, om te relativeren en te kijken of je ergens toch een positieve draai aan kunt geven. Ook mijn passie voor mijn werk heb ik voor een belangrijk deel van hem: ik wil kwaliteit leveren en mensen zo goed mogelijk helpen. Dat zag ik ook bij hem als ik bijvoorbeeld meeging naar trainingen. En ik kreeg van hem mee om mijn gevoel en intuïtie boven ratio te laten gaan in keuzes. Zorg dat je je werk ook leuk vindt: dat heeft hij altijd gestimuleerd.’
Wat leer jij van Laury, Freek?
Freek: ‘Laury is heel open en dat maakt haar toegankelijk. Als zij iets lastig vindt, zegt ze dat gewoon en dan kunnen we het erover hebben. Dat vind ik knap; zelf heb ik meer de neiging om me af te sluiten als ik het ergens moeilijk mee heb. Van haar leer ik om dat minder te doen. Ook kan ze lastige of ingewikkelde dingen goed bespreekbaar maken. Ook daarin leer ik van haar.’
Hebben jullie tot slot nog een boodschap of tip voor de Nederlandse community van Insights-practitioners?
Laury: ‘Ik vind het belangrijk dat het model op een genuanceerde manier wordt gebruikt. Insights hamert daarop, ook tijdens de accreditatietraining, maar het sluipt er snel in dat iemand zegt: ‘Ik ben Rood’ of ‘Hij is Blauw’. Daar moeten we scherp op blijven. Verder raad ik mensen aan om met Insights te experimenteren. Er kan heel veel met Insights, dat ontdek ik nu zelf ook. Laatst heb ik het gebruikt om in teams met stress en veerkracht aan de slag te gaan. Dus beperk je niet tot de inleidende workshop en kijk eens rond op Connections.’
Freek: ‘Ik sluit me daarbij aan. De eenvoud van het model is tegelijkertijd een valkuil. Maar het materiaal is enorm rijk, en is zeer doordacht en verantwoord neergezet. Dat is belangrijk. Het is absoluut de moeite waard om er dieper in te duiken en ook gebruik te maken van de kennis en expertise van anderen.’
Meer lezen over effectief leiderschap in een complexe context?
Download het e-book dat we samen met Freek Peters maakten: Mind the gap | Hoe word je de leider die je wil zijn?
